Nieuws
De enorme invloed van licht op je gezondheid
Wanneer de bladeren vallen en de dagen korter worden, voelen veel mensen zich vermoeider. Sommigen krijgen een winterdip of zelfs een winterdepressie. De grote boosdoener? Een gebrek aan daglicht. Licht heeft een enorme invloed op ons welzijn – en daarom hechten we bij Urbes veel belang aan lichtinval in je leefomgeving.
Onze projecten zijn zo ontworpen dat ze volop profiteren van natuurlijke lichtinval, zodat jij je elke dag goed voelt en vol energie blijft. Ontdek de invloed van licht op je gezondheid en bereid je voor op een energieke winter.
Licht en onze dagelijkse levens
Onze levens zijn snel veranderd: we vliegen de wereld rond, wonen twintig verdiepingen hoog en bellen met vrienden aan de andere kant van de wereld. Ook al zijn we hier evolutionair niet voor gebouwd, we hebben ons goed aangepast, waarbij de beheersing van licht misschien wel het belangrijkste is. Dankzij kunstlicht kunnen we langer werken, socializen en meer doen in één dag.
Maar er is een probleem: onze ogen verwerken het intense blauwe licht van een tablet net zoals het licht van de zon. Dit beïnvloedt ons slaapritme en onze gezondheid aanzienlijk.
“Onze ogen reageren op hetzelfde blauwe licht van een iPad als op het middagzonlicht”
~Mariana Figueiro, programmadirecteur van het lichtonderzoekscentrum van het Rensselaer Polytechnic.
Hoe blauw licht ons slaap-waakritme beïnvloedt
Blauw licht en slaap zijn nauw verbonden. Wanneer je 's avonds naar een scherm kijkt, houdt dit licht je wakker, soms zelfs tot ver na je natuurlijke bedtijd. Volgens sommige studies gebruikt bijna 95% van de Amerikanen een elektronisch apparaat zoals een tablet, tv, of telefoon in het uur voordat ze naar bed gaan, wat de slaapcyclus verstoort.
“Totdat we verder evolueren en een niet-lichtgestuurd slaap-waakritme ontwikkelen, moeten we onze relatie met licht en slaap versterken”
~Figueiro
Waarom blauw licht ons zo sterk beïnvloedt
De reactie van ons lichaam op blauw licht komt door de samenstelling van de aarde zelf. Blauwe lichtgolven dringen beter door in het wateroppervlak dan andere kleuren en bereiken zo diepere lagen in de oceaan, waar het leven ooit begon. Toen de eerste dieren de zee verlieten, zorgde reflectie van de hemel ervoor dat ze hun dag-nachtritme bleven baseren op blauw licht.
Hoe werkt dit in ons lichaam?
Ons lichaam is een geavanceerd systeem dat licht vertaalt in signalen die ons biologische ritme bepalen. Fotoreceptorcellen in onze ogen bevatten het eiwit melanopsine, dat reageert op intens blauw licht. Wanneer dit getriggerd wordt, stuurt het signalen naar de biologische klok in de hypothalamus, achter de neusrug, die de productie van melatonine, een slaapopwekkend hormoon, onderdrukt.
Blauw licht en je biologische klok
Onze biologische klok stemt zich af op de 24-uurscyclus van de aarde, hoewel deze van nature iets langer is: 24,2 uur. Zonder blootstelling aan daglicht zou je slaap-waakritme elke dag een beetje verschuiven. Na een maand zou je volledig omgedraaid zijn en overdag slapen en 's nachts wakker zijn. Daarom is daglicht essentieel om je biologische klok in balans te houden.
“Elke ochtend reset je je biologische klok, waardoor je lichaam een 24-uursritme aanhoudt in plaats van de natuurlijke cyclus van 24,2 uur.”
~Figueiro
In de ochtend is het blauwe licht het meest intens en daarom essentieel om je biologische klok vast te houden. Gedurende de nacht pieken onze melatoninelevels en daalt onze kerntemperatuur. Tegen zonsopgang, rond vijf uur ’s ochtends, zorgt het blauwe licht voor een verlaging van melatonine, waardoor je lichaam wakker wordt en zich aanpast aan de lokale tijd.
Tips om je biologische klok te ondersteunen
Waarom avondlicht anders werkt dan ochtendlicht
Wanneer de avond valt, worden de blauwe lichtgolven diffuser en krijgen de gele, rode en roze lichtgolven – die we associëren met zonsondergang – de overhand. Dit warmere licht triggert melanopsine niet en geeft je lichaam ruimte om melatonine aan te maken, zodat je makkelijker in slaap valt.
De invloed van leeftijd op je lichtgevoeligheid
De manier waarop we reageren op licht verandert met de leeftijd. Zo zijn jongeren van 15 tot 17 jaar gevoeliger voor blauw licht. Wanneer zij vlak voor bedtijd naar apparaten kijken, daalt hun melatonine met wel 38%. Hun hersenen maken melatonine van nature pas later op de avond aan, waardoor ze 's avonds moeilijker in slaap vallen en ’s ochtends eigenlijk later zouden moeten opstaan.
Na hun achttiende wordt deze gevoeligheid weer ‘normaal’, en verdwijnt de verhoogde gevoeligheid voor blauwe schermen.
Op latere leeftijd speelt licht ook een rol. Door staarvorming kan het lastiger worden om blauw licht op te nemen, wat het wakker worden bemoeilijkt.
Licht en slaap in gebieden dichter bij de polen en andere tijdzones
De locatie op de aardbol heeft ook invloed op het slaap-waakritme. In gebieden dichter bij de polen waar de dagen korter of langer zijn, passen mensen zich aan en behouden ze een gezond ritme. Dit lukt reizigers naar deze gebieden vaak minder goed. Zo kan een jetlag je flink van slag brengen, maar door een paar aanpassingen kun je de impact verzachten.
“Je kunt de effecten van een jetlag verminderen door je biologische klok vooraf te resetten, sta een paar dagen voor vertrek elke dag een half uur tot een uur eerder op en ga ook eerder naar bed.”
~Anne-Marie Chang, Penn State University.
Urbes: woonomgevingen met oog voor welzijn
Licht en ruimte hebben een enorme impact op hoe je je voelt – iets wat we bij Urbes goed begrijpen. We ontwikkelen dan ook geen standaardprojecten, maar unieke woonomgevingen die het beste uit het dagelijks leven halen. Zo zorgen we voor plekken waar je je goed voelt, nu en in de toekomst.
